บทที่ 6

วิวัฒนาการของเทคโนโลยีสารสนเทศ

          เทคโนโลยีสารสนเทศที่ใช้ในการจัดการมากที่สุด คือ เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ การใช้ระบบคอมพิวเตอร์พอจะเรียงลำดับได้ดังนี้

          ยุคแรก เรียกว่า ยุคการประมวลผลข้อมูล(Data Processing Era) เพื่อใช้ในการคำนวณและการประมวลผลข้อมูล

          ยุคที่ 2 มีการใช้คอมพิวเตอร์ช่วยในการตัดสินใจดำเนินการควบคุมติดตามผลและวิเคราะห์ผลงานของผู้บริหารระดับต่างๆเรียกว่าระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ(Management Information System :MIS)  ยุคที่ 3 การใช้คอมพิวเตอร์ในการจัดการทรัพยากรสารสนเทศ (Information Resource Management) เพื่อเรียกใช้สารสนเทศที่ช่วยในการตัดสินใจนำหน่วยงานไปสู่ความสำเร็จ

           ในยุคปัจจุบัน ความเจริญของเทคโนโลยีสูงมาก มีการขยายขอบเขตของการประมวลผลข้อมูลไปสู่การสร้างและการผลิตสารสนเทศทำให้สามารถสร้างทางเลือกและรูปแบบใหม่ของสินค้าและบริการ ซึ่งเรียกว่า ยุคเทคโนโลยีสารสนเทศ(Information Technology :IT) หรือยุคไอที โดยการใช้ระบบคอมพิวเตอร์และระบบการสื่อสารโทรคมนาคมเป็นเครื่องมือช่วยในการจัดทำระบบสารสนเทศ และเน้นความคิดเรื่องการให้บริการสารสนเทศแก่ผู้ใช้อย่างมีประสิทธิภาพเป็นวัตถุประสงค์สำคัญ

เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์

          หมายถึง เทคโนโลยีที่ถูกนำมาใช้เพื่อการบันทึก จัดเก็บ ประมวลผล และค้นคืนสารสนเทศ ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 2 ส่วนใหญ่ ๆ คือ

           1.  ฮาร์ดแวร์ (Hardware) คือ อุปกรณ์ ชิ้นส่วนต่าง ๆ ของคอมพิวเตอร์ รวมถึงสื่อที่ใช้ในการบันทึกข้อมูล ได้แก่ อุปกรณ์รับข้อมูล (Input Devices) หน่วยประมวลผลกลาง (Central Processing Unit : CPU) หน่วยความจำหลัก (Main Memory Unit) หน่วยเก็บข้อมูลสำรอง (Secondary Storage) และอุปกรณ์แสดงผล (Output Devices)

          2.  ซอฟท์แวร์ หมายถึง โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่เป็นชุดคำสั่งที่ควบคุมการทำงานของฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้

          2.1 ซอฟท์แวร์ระบบ ( System Software) เป็นซอฟท์แวร์ที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางเพื่อช่วยให้ผู้ใช้สามารถติดต่อสั่งงานอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ได้ง่ายขึ้น และทำหน้าที่ประสานงานกับซอฟท์แวร์ประยุกต์ทั้งระบบ ตัวอย่างของซอฟท์แวร์ระบบ ได้แก่ Windows, Mac OS, Unix และ Linux เป็นต้น

           2.2 ซอฟท์แวร์ประยุกต์ (Application Software) เป็นซอฟท์แวร์สำเร็จรูปที่เขียนขึ้นเพื่อประยุกต์ใช้งานในด้านต่าง ๆ เช่น พิมพ์เอกสาร นำเสนองาน และคำนวณ หรือเพื่อใช้งานเฉพ าะด้าน ตัวอย่างได้แก่ Microsoft Word, Adobe Photoshop และ Macromedia Dreamweaver เป็นต้น

ซอฟท์แวร์ที่เกี่ยวข้องกับการสืบค้นสารสนเทศที่สำคัญมี 2 โปรแกรม ได้แก่ โปรแกรมค้นดูเว็บ และโปรแกรมอ่านเอกสาร

          2.2.1 โปรแกรมค้นดูเว็บ ( Web Browser) เป็นซอฟท์แวร์ที่ช่วยในการอ่านเนื้อหาของเว็บเพจ โดยทำหน้าที่แปลงค่ารหัสทางคอมพิวเตอร์ ให้เป็นภาพและเสียงตามที่ผู้สร้างเว็บไซต์กำหนด ตัวอย่าง ได้แก่ Internet Explorer, Mosaic, Opera, Netscape Communicator และ Hot Java เป็นต้น

          2.2.2 โปรแกรมอ่านเอกสาร เอกสารที่มีการเผยแพร่ในอินเทอร์เน็ตมีหลายรูปแบบ รูปแบบทั่วไปที่นิยมใช้ คือ เป็น HTML , Microsoft Word และ PDF ผู้ใช้จะต้องดาวน์โหลดโปรแกรม Adobe Acrobat Reader มาติดตั้งไว้ในเครื่อง จึงจะสามารถเรียกดูแฟ้มข้อมูลในรูปแบบ PDF ได้

เทคโนโลยีสารสนเทศในประเทศไทย

          บทบาทของเทคโนโลยีสารสนเทศมีความสำคัญอย่างต่อเนื่อง ทำให้การแลกเปลี่ยนข้อมูลทำได้ง่าย เกิดการแพร่กระจายของความรู้ที่ผ่านการประมวลผล เพื่อแลกเปลี่ยนและใช้ประโยชน์ของสารสนเทศร่วมกันได้มากขึ้น ข้อมูลสามารถเชื่อมโยงถึงกันได้แค่ปลายนิ้วสัมผัส การติดต่อสื่อสารทำได้แบบไร้พรมแดน ซึ่งเทคโนโลยีสารสนเทศในประเทศไทยก็ได้มีการพัฒนาและจัดตั้งหน่วยงาน เพื่อกำหนดนโยบายและแผนแม่บทมาตรฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาประเทศดังนี้

1 แผนแม่บทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในประเทศไทย

2 กรอบนโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารพ.ศ. 2544 - 2553

3 มาตรฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ

4 เทคโนโลยีสารสนเทศกับการพัฒนาประเทศ

เทคโนโลยีการสื่อสารและโทรคมนาคม

          การพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารและโทรคมนาคมที่สำคัญในปัจจุบันคือ การทำให้เกิดความเชื่อต่อคอมพิวเตอร์เข้าด้วยกันเป็นระบบเครือข่าย ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมากในการดำเนินธุรกิจ เกิดระบบธุรกิจการค้ารูปแบบใหม่คือ การพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ องค์กรต่างๆ ได้ใช้เทคโนโลยีการสื่อสารโทรคมนาคม สนับสนุนการใช้ข้อมูลร่วมกัน และสื่อสารระหว่างบุคคลในองค์กร และขยายขอบเขตการติดต่อสื่อสารกับลูกค้าทุกวันสินค้าและผู้จำหน่ายสินค้า กล่าวได้ว่า เทคโนโลยีการสื่อสารและโทรคมนาคม ช่วยให้องค์กรพัฒนาการติดต่อสื่อสารทั้งภายในและภายนอกองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ทั้งนี้ ซึ่งมีความจำเป็นในการที่จะต้องเข้าใจถึงเทคโนโลยีการสื่อสารและโทรคมนาคม ซึ่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญของการ ict

ซึ่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญของการ ict เพื่อให้เกิดความเข้าใจมากยิ่งขึ้นจะระบุรายละเอียดของแบบจำลองการสื่อสารและระบบโทรคมนาคมไว้ดังนี้

          1 แบบจำลองการสื่อสาร การศึกษาเกี่ยวกับเทคโนโลยีสื่อสารโทรคมนาคมเริ่มจากการศึกษาแบบจำลองการสื่อสาร

          2 ระบบโทรคมนาคม โทรคมนาคมหมายถึงการสื่อสารข้อมูลระยะไกลในรูปแบบสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์

แนวโน้มเทคโนโลยีสารสนเทศในอนาคต

          โลกแห่งอนาคตจะเข้าสู่ยุคนิเวศอิเล็กทรอนิกส์ บนสังคมเศรษฐกิจฐานความรู้ คือมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการทำงานของมนุษย์ให้ทำงานร่วมกันเป็นทีมหรือเป็นกลุ่ม และมีการเชื่อมโยงข้อมูลข่าวสารและสารสนเทศระหว่างกลุ่ม และจะมีลักษณะกลุ่มแบบกลุ่มเสมือน และจะก้าวสู่นิเวศอีเล็คโทรนิคส์ในที่สุดซึ่งจะก่อให้เกิดความสัมพันธ์ระหว่างกันมากขึ้นของหน่วยงานและระหว่างองค์กร ทำให้เกิดการใช้ทรัพยากรและเทคโนโลยีมากยิ่งขึ้น โดยจะก่อให้เกิดการวิจัยและพัฒนานำมาซึ่งการสร้างนวัตกรรม ใหม่มากขึ้น ทำให้ต้องทำงานร่วมกันและสื่อสารระหว่างกันมากขึ้น และสามารถเข้าถึงองค์ความรู้ต่างๆได้มากขึ้น

          เอกสารการวิจัยของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ กล่าวถึงคุณสมบัติของเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ทำให้เกิดการแพร่กระจายของการใช้อุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างแพร่หลาย โดยแนวโน้มเทคโนโลยีสารสนเทศในอนาคตมีดังต่อไปนี้

1 การรวมตัวกันของเทคโนโลยี

2 ต้นทุนที่ถูกลง

3 การพัฒนาอุปกรณ์ที่เล็กลง

4 การพกพาและการเคลื่อนที่

5 การประมวลผลที่ดีขึ้น

6 การใช้งานที่ง่าย

7 การเปลี่ยนจากอะตอมเป็นบิต

8 สื่อผสม

9 เวลาและภูมิศาสตร์